De donkere dagen zijn aangebroken. Buiten is het koud en grijs. Je komt moeilijker uit je bed, voelt je somberder en je energieniveau is lager dan normaal. Herken je dit gevoel? Veel mensen zitten in de wintermaanden minder goed in hun vel. Een winterdip ligt op de loer. Maar wat houdt dit in en hoe ga je het te lijf? Psychiater Jeroen Kruit vertelt erover.
“Een winterdip komt veel voor”, vertelt Jeroen. “Zo’n één op de drie mensen heeft er last van. Hoewel er zeker een groep bestaat die de wintermaanden heerlijk vindt, ervaart bijna iedereen wel een verandering wanneer de winter zijn intrede doet. Je kunt je vermoeider en somberder gaan voelen of problemen hebben met je concentratie. Er is wel een verschil tussen een winterdip en een winterdepressie, ook wel seizoensgebonden depressie genoemd. Dit heeft te maken met de ernst van de symptomen en hoe deze het dagelijks leven beïnvloeden. Waar je bij een winterdip nog zonder problemen kunt functioneren, is dat bij een winterdepressie wel anders.”
'Zo'n één op de drie mensen heeft last van een winterdip."
Wat helpt?
“Wat heel effectief is gebleken, is lichttherapie. Hierbij wordt het gebrek aan daglicht gecompenseerd. Het werkt simpel. De lichttherapielamp gebruik je ‘s ochtends na het ontwaken. Je zet de lamp neer, bijvoorbeeld op tafel, waarbij het licht indirect in je ogen schijnt. In de tussentijd kun je iets anders doen. Het licht stimuleert de aanmaak van serotonine in je brein, wat je stemming verbetert en je energieker maakt. Bij de meeste mensen is twintig tot dertig minuten per dag voldoende. Zo’n twee weken gebruik maken van een lichtlamp kan een winterdip verminderen of zelfs voorkomen. Iemand in mijn omgeving had veel last van klachten en zag altijd enorm op tegen de winterperiode. Hij heeft nu een lichttherapielamp en dat werkt ontzettend goed. Nu geniet hij weer van de winter. Dat gun ik iedereen die hiervan last heeft.”
Heb ik last van een winterdip? Symptomen:
- Vermoeidheid, meer behoefte aan slaap
- Meer eetlust
- Somberheid
- Lusteloosheid
- Mindere concentratie
- Prikkelbaarder
- Minder behoefte aan sociaal contact
Tips
- Zoek het licht op, ga naar buiten!
- Schaf een lichtlamp aan.
- Zorg voor routine en structuur in je dag.
- Eet gezond en gebalanceerd.
- Beweeg regelmatig.
- Onderhoud sociaal contact.
- Maak het thuis gezellig.
- Schakel professionele hulp in als je er zelf niet uitkomt.
Wanneer je minimaal twee weken bijna dagelijks last hebt van de symptomen en het je functioneren beïnvloedt, spreken we van een winterdepressie. En onthoud: het bestrijden van een winterdip of -depressie kan een uitdaging zijn, maar met de juiste aanpak en ondersteuning kun je tijdens de donkere dagen toch het licht ervaren. Want de winter is niet per se een duistere tijd. Het heeft ook veel moois in zich.
Dit artikel verscheen in Magazine Hoop, de vierde editie van 2023.