Emoties zijn waardevolle signalen van ons lichaam. Ze laten merken wat er van binnen bij je speelt. Sommige personen vinden emoties echter zo spannend en onprettig dat zij ongezonde reacties hebben ontwikkeld. Ze kunnen bijvoorbeeld overmatig emotioneel of agressief reageren bij een gebeurtenis. Door beschamende ervaringen tijdens het tonen van hun emoties hebben zij er geen grip meer op. Het tegenovergestelde kan ook voorkomen. Mensen kunnen emoties gaan negeren. Ze hebben het contact met hun gevoelens afgesneden, om zichzelf te beschermen. Dit gedrag leidt op lange termijn tot problemen in het leven. Herken je dit bij naasten? We geven tips over wat jij kan doen.
Tips om naasten met problemen in emotieregulatie bij te staan
- Laat merken dat je emoties belangrijk vindt. Zeker bij de personen die emoties niet willen herkennen. Zo geef je ruimte aan hen om hierover te praten en weer gezond contact te maken met hun gevoelens.
- Probeer de ander niet voortdurend te redden. Bij iemand die als een speelbal is overgeleverd aan emoties wil je dit al snel doen. Maar dat is slechts een korte termijn oplossing. Iemand moet zelf leren hoe zij zich staande moet houden in de ervaren emoties. Geef in plaats daarvan erkenning: ‘Wat vervelend dat dit je overkomt.’, ‘Je bent niet de enige, ik heb ook weleens last van…’. En probeer de ander te begrijpen. Vraag door over hun gevoelens. Zo leren zij zichzelf ook beter kennen.
- Denk aan je eigen emotionele veiligheid. Het bespreken van gevoelens kan jou zelf ook emotioneel raken. Misschien is dat bij bepaalde thema’s het geval. Let goed op tot waar het voor jou comfortabel is om te helpen en geef je grenzen duidelijk aan. Indien mogelijk kan je anderen vragen of zij wel de ruimte ervaren om over deze thema’s te praten.
- Wanneer er forse problemen zijn bij de emotieregulatie kan er sprake zijn van hechtingsproblematiek. Iemand heeft dan waarschijnlijk professionele hulp nodig. Je kan hen bemoedigen om de juiste hulp te zoeken.
Door stap voor stap de emoties samen te onderzoeken kan iemand leren op een juiste manier in contact te staan met gevoelens.
Ontwikkelen van gezonde emotieregulatie
Wanneer professionele hulp nodig is wil De Hoop helpen om weer op een gezonde manier in contact te komen met hun emoties. Vaak is een veilige emotieregulatie niet voldoende ontwikkeld in de jeugd. Als pasgeborene ben je nog niet in staat om op een rationele manier met emoties om te gaan. Daarom gaat een kind krijsen wanneer zij een lichte verwonding oplopen. Omgaan met emoties leren kinderen door steeds weer de veiligheid bij hun ouders op te zoeken. Telkens na het ervaren van teleurstelling, spanning of boosheid zijn ouders de aangewezen personen om te helpen dit gevoel een plekje te geven en te snappen wat dit gevoel betekent. Zo ontwikkelt hun verstand zich verder, zodat omgaan met emoties steeds beter gaat.
Wanneer er niet voldoende veiligheid en ondersteuning was in de jeugd, ontstaat het onder- of over-reguleren van emoties. Iemand wordt voortdurend overspoeld door zijn of haar emoties of ontkent het bestaan ervan.
Met de juiste behandeling kan het brein zich herstellen. Door stap voor stap de emoties samen te onderzoeken kan iemand leren op een juiste manier in contact te staan met gevoelens.
Dit artikel is geschreven met dank aan input van Daniëlle van de Lagemaat,
psychotherapeut bij De Hoop ggz.