Welke lessen kunnen vanuit de verslavingsgeneeskunde getrokken worden als het gaat om de anesthesiologische zorg bij stoornissen door (overmatig) alcoholgebruik? Sliedrecht et al publiceerden recent een artikel in het wetenschappelijk tijdschrift A&I, een ‘nascholingstijdschrift voor perioperatieve geneeskunde’.
Zwaar en overmatig alcoholgebruik vormt qua aantallen en qua zorglast een van de grootste vormen van verslavingsproblematiek die we kennen. Weliswaar houden steeds meer volwassen Nederlanders (41,5 procent in 2019, 37,5 procent in 2014) zich aan het advies van de Nederlandse Gezondheidsraad om geen of maximaal één glas alcohol per dag te drinken, toch drinken zes op de tien Nederlanders gemiddeld nog altijd meer dan één glas alcohol per dag. In 2019 was 1 op de 12 volwassenen een overmatige drinker. Dat wil zeggen: meer dan 14 glazen per week voor vrouwen en meer dan 21 glazen per week voor mannen. Jongvolwassenen (18-29 jaar) doen dit het vaakst (12,8 procent). Het percentage zware drinkers – minstens één keer per week meer dan vier (vrouwen) of zes (mannen) glazen alcohol op een dag drinken – blijft in Nederland schommelen rond de 8 à 9 procent.
'Toch drinken zes op de tien Nederlanders gemiddeld nog altijd meer dan één glas alcohol per dag.'
Overmatig alcoholgebruik is niet vrijblijvend. Stoornissen in het gebruik van alcohol vormen een voorkomende comorbiditeit. Deze patiënten zijn veelal onder behandeling bij de verslavingszorg vanwege de afhankelijkheid van alcohol, ze hebben klachten van de complicaties (levercirrose, schade door vitaminetekorten) of lopen letsel op bij een alcoholintoxicatie. Kortom, stellen de auteurs, de kennis vanuit de verslavingszorg leert dat incidentie van stoornissen in het gebruik van alcohol hoog is. Korte screeningsvragen vóór de operatie zouden de anesthesioloog kunnen helpen om hierover het gesprek aan te gaan met patiënten, zodat postoperatief de juiste zorg geboden kan worden om de klachten van alcoholonttrekking te voorkomen. In het artikel dragen de auteurs suggesties aan voor enkele aanpassingen in het perioperatieve beleid voor patiënten met een stoornis in het gebruik van alcohol, met name als er werkelijk sprake is van alcoholische levercirrose.
N.a.v. W. Sliedrecht, G.P.G. Filippini-de Moor, A.J. Valkenburg (2020), ‘Anesthesiologische zorg bij stoornissen in het gebruik van alcohol, Lessen vanuit de verslavingsgeneeskunde’, in: A&I, nr. 2 (juni), pp. 30-39.